نوریت دهلیزی چیست؟
نوریت دهلیزی یک اختلال در گوش داخلی است که باعث سرگیجه، حالت تهوع، مشکلات تعادلی و استفراغ می شود. این عارضه یک بیماری است که در آن یک عصب در گوش داخلی به نام عصب دهلیزی درگیر می شود. این اعصاب اطلاعات مربوط به تعادل و موقعیت سر را از گوش داخلی به مغز می فرستند. وقتی این عصب ملتهب می شود، عملکرد مغز را مختل می کند و مشکلاتی ایجاد می کند. مشکلاتی مانند سرگیجه زیرا مغز به دلیل التهاب عصبی نمی تواند اطلاعات را به درستی دریافت کند. نوریت دهلیزی می تواند در هر سنی رخ دهد اما در کودکان شایع تر است.
علائم نوریت دهلیزی
در طول نوریت دهلیزی، سرگیجه شدید و مداوم همراه با حالت تهوع و استفراغ، عدم تعادل، گیجی و مشکل در تمرکز رخ می دهد. با گذشت زمان، سرگیجه به تدریج بهبود می یابد و فرد ممکن است برای چند هفته یا چند ماه سرگیجه خفیف موضعی را تجربه کند. نوریت دهلیزی می تواند حاد یا مزمن باشد. اگر شدید باشد، علائم ممکن است به طور ناگهانی، گاهی اوقات پس از بیدار شدن ظاهر شوند. عفونت های ویروسی می تواند به عصب دهلیزی آسیب برساند و باعث گیجی مزمن شود. علائم نوریت حاد دهلیزی معمولاً چند روز طول می کشد، اگرچه ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا همه علائم به طور کامل برطرف شوند. علائم نوریت دهلیزی از خفیف تا شدید متغیر است و به طور خلاصه اغلب شامل موارد زیر است:
- سرگیجه شدید
- گیجی
- از دست دادن تعادل
- احساس تهوع و استفراغ
- مشکلات تمرکزی
- مشکل بینایی
تشخیص نوریت دهلیزی
در اکثر بیماران، نوریت دهلیزی را می توان با ارجاع به متخصص وستیبولار تشخیص داد. این متخصصان شامل یک متخصص گوش، حلق و بینی یا یک متخصص مغز و اعصاب است. (پزشکی که در سیستم عصبی مربوط به گوش تخصص دارد). ممکن است برای ارزیابی بیشتر آسیب شنوایی و دهلیزی به شنوایی سنج ارجاع داده شوید. برای تعیین اینکه آیا علائم ممکن است نوریت دهلیزی باشد، آزمایشهای شنوایی، آزمایشهای دهلیزی (تعادل) و آزمایشهایی برای تعیین اینکه آیا بخشی از عصب دهلیزی آسیب دیده است وجود دارد. تست ویژه دیگری به نام تست ضربه سر، بررسی می کند که حفظ توجه روی اشیا در طول حرکات سریع سر چقدر دشوار است. وجود نیستاگموس، یک حرکت سریع و کنترل نشده چشم، نشانه نوریت دهلیزی است. اگر علائم برای بیش از چند هفته ادامه یابد یا بدتر شود، آزمایشهای بیشتری انجام میشود تا مشخص شود که آیا سایر بیماریها باعث همان علائم میشوند یا خیر. برخی از این بیماری های احتمالی عبارتند از سکته مغزی، آسیب سر، تومور مغزی و سردرد میگرنی. ممکن است برای رد برخی اختلالات مغزی MRI با رنگ (به نام ماده حاجب) تجویز شود.
قبل از تشخیص، پزشک سعی می کند علت جدی سرگیجه مانند سکته مغزی یا اختلال عصبی را رد کند. آنها ممکن است این کار را از طریق اسکن MRI انجام دهند یا از شما بخواهند که حرکات خاصی را انجام دهید. سپس بر شنوایی تأثیر می گذارند تا اعصاب را تحت تاثیر قرار دهند.
درمان نوریت دهلیزی
درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد، اما پزشکان می توانند علائم را کنترل کرده و به بهبودی بیمار کمک کنند. پزشکان ابتدا سعی می کنند علائم ناشی از التهاب عصبی مانند سرگیجه و استفراغ و از دست دادن تعادل را کنترل کنند. اگر فردی استفراغ شدید داشته باشد و مایعات زیادی از دست بدهد، پزشک از داروهای ضد تهوع مانند متوکلوپرامید و مایعات IV استفاده می کند. آنها همچنین از تعدادی دارو برای درمان سردرد و سایر علائم استفاده می کنند. مانند؛ دیازپام، لورازپام، مکلیزین و …
اگر علت التهاب عصبی یک عفونت زمینه ای باشد، از داروهای ضد ویروسی و آنتی بیوتیک ها نیز استفاده می شود. از آنتی هیستامین ها نیز برای کاهش علائم این بیماری استفاده می شود. علاوه بر دارودرمانی، تعدادی تمرین ورزشی نیز برای درمان این بیماری کاربرد دارد. این تمرینات که توانبخشی دهلیزی نامیده می شود به کاهش سرگیجه و حفظ تعادل بدن کمک می کند. این تمرینات زمانی استفاده می شود که بیمار پس از چندین هفته هنوز علائم را داشته باشد. رژیم غذایی بیمار یکی از مواردی است که به کاهش علائم بیماری کمک می کند. برخی از نکاتی که بیمار باید در رژیم غذایی خود در این بیماری رعایت کند عبارتند از:
- از سیگار کشیدن خودداری کنید
- اجتناب از الکل
- استراحت زیاد
- آب کافی بنوشید
- مصرف غذاهای حاوی نمک و شکر را محدود کنید
نوریت دهلیزی در مقابل لابیرنتیت
نوریت دهلیزی اغلب با لابیرنت اشتباه گرفته می شود. اگرچه این دو اختلال بسیار شبیه هستند. اما یک تفاوت جزئی وجود دارد. نوریت دهلیزی فقط به التهاب عصب دهلیزی اشاره دارد. لابیرنتیت به التهاب عصب دهلیزی و عصب حلزونی اشاره دارد که اطلاعات مربوط به شنوایی شما را منتقل می کند. این بدان معنی است که علاوه بر سرگیجه، لابیرنتیت می تواند باعث مشکلات شنوایی از جمله وزوز گوش شود. از طرف دیگر، نوریت دهلیزی تنها باعث ایجاد علائم سرگیجه می شود.
جمع بندی
همانطور که اشاره کردیم، نوریت دهلیزی در اثر عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد می شود و عصب گوش داخلی را درگیر می کند و علائمی مانند سرگیجه، حالت تهوع و از دست دادن تعادل را ایجاد می کند. با تشخیص به موقع و درمان فشرده و رعایت توصیه های پزشک از جمله دارو درمانی و تمرینات توانبخشی دهلیزی، این بیماری کاملاً قابل درمان است و به مرور زمان از بین خواهد رفت. هنگامی که همه علائم از بین رفت و بیمار به حالت عادی خود بازمیگردد.
سوالات متداول
علت اصلی بروز اختلال نوریت دهلیزی چیست؟
محققان معتقدند که محتملترین علت التهاب عصب تعادل، عفونت ویروسی گوش داخلی، التهاب اطراف عصب دهلیزی-حلزون (ناشی از ویروس) یا عفونت ویروسی در سایر نقاط بدن است.
آیا نوریت وستیبولار ممکن است دوباره برگردد؟
در اکثر بیماران (95٪ یا بیشتر)، التهاب عصب دهلیزی تنها یک بار رخ میدهد. اکثر بیماران بهبودی کامل پیدا میکنند.