اتواسکلروز (به لاتین Otosclerosis) واژه ای است از دو کلمه oto به معنای گوش و اسکلروز به معنای سختی غیر طبیعی بافت بدن گرفته شده است. این وضعیت به دلیل بازسازی غیرطبیعی استخوان در گوش میانی رخ می دهد و باعث کاهش شنوایی می شود. افراد مبتلا به اتواسکلروز شدید باید از سمعک استفاده کنند. در واقع هر چیزی که از حرکت استخوان رکابی جلوگیری کند بر شنوایی شما تأثیر می گذارد. در این بیماری، استخوان اضافی به تدریج شروع به رشد می کند و استخوان رکابی را در جای خود نگه می دارد. در نتیجه شنوایی انسان به تدریج ضعیف می شود. در این مقاله قصد داریم شما را با این بیماری، علائم و تشخیص آن و همچنین جراحی اتواسکلروز، عوارض اتواسکلروز و هر آنچه که باید در مورد آن بدانید آشنا کنیم.

اتواسکلروز گوش چیست؟

اتواسکلروز وضعیتی است که در آن رشد غیرطبیعی استخوان در داخل گوش رخ می دهد. اتواسکلروز یک علت نسبتاً شایع کم شنوایی در بزرگسالان به شمار می آید. بسیاری از افراد ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. در گوش ما 3 استخوان ریز وجود دارد که با برخورد امواج صوتی به آنها می لرزند. هنگامی که فردی از اتواسکلروز رنج می برد، استخوان رکابی شروع به ترکیب شدن با استخوان های اطراف می کند، و باعث می شود که آنها نتوانند حرکت کنند. در این حالت صدا به درستی به گوش داخلی منتقل نمی شود و فرد نمی تواند مانند قبل صداها را بشنود. اتواسکلروز در همه گروه‌های سنی رخ می‌دهد، اما شیوع آن معمولاً در افراد میانسال در حدود 25 تا 40 سال (سنین باروری) دیده می‌شود، در زنان شایع‌تر است و باعث کاهش شنوایی هدایتی در گوش فرد می‌شود. بیماری اتواسکلروز با نام چسبندگی استخوان نیز یاد میشود. این بیماری به آرامی و به تدریج پیشرفت می کند و باعث کاهش شنوایی می شود. در موارد بسیار نادر، کم شنوایی می تواند به حدی باشد که فرد نتواند بشنود و این فرآیند خشک شدن و چسبندگی به حلزون گوش منتقل می شود.

چه عواملی باعث بروز اتواسکلروز می شود؟

در بیشتر موارد، اتواسکلروز زمانی رخ می دهد که یکی از استخوان های گوش میانی، مانند استخوان رکابی، در جای خود گیر کرده و قادر به حرکت نباشد. اگر این استخوان لرزش نداشته باشد، صدا نمی تواند از گوش عبور کند و شنوایی دچار اختلال می شود. دلیل این امر هنوز مشخص نیست. اما متخصصان فکر می کنند این اختلال ممکن است به عفونت های  سرخک قبلی، آسیب به بافت استخوانی اطراف گوش داخلی و شکستگی در آن ناحیه یا اختلالات ایمنی مربوط باشد. این اختلال ممکن است به عوامل ژنتیکی نیز مرتبط باشد. همچنین ممکن است به تعامل سه نوع مختلف از سلول های سیستم ایمنی به نام سیتوکین ها مرتبط باشد. محققان بر این باورند که تعادل صحیح این سه عنصر برای بازسازی استخوان های سالم مهم است و عدم تعادل سطح آنها می تواند باعث بازسازی غیرطبیعی شود که در اتواسکلروز رخ می دهد.

علائم شایع بیماری اتواسکلروز

همانطور که می دانید شناخت علائم و نشانه های بیماری کمک زیادی به مراقبت به موقع و مناسب گوش می کند. در نتیجه  می توانید در زمان مناسب به پزشک متخصص مراجعه کرده و راه حل مناسب برای درمان آن را بیابید. اتواسکلروز هم همینطور است. در واقع، برای بهبود هر چه سریعتر، باید با کوچکترین علائم به پزشک مراجعه کنید. یکی از این نشانه ها مثلا کم شنوایی است. یعنی اگر متوجه شدید که صداها را به تدریج و به مرور زمان کمتر از قبل می شنوید، باید سلامت گوش های خود را زیر سوال ببرید. علائم دیگری مانند وزوز گوش  نیز از علائم شناخته شده اتواسکلروز در انسان است. این بیماری علاوه بر کاهش شنوایی در افراد می تواند عوارض دیگری نیز داشته باشد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:

• احساس سرگیجه در افراد
• اختلالات تعادل در افراد
• بروز وزوز گوش در افراد

درمان بیماری اتواسکلروز

اتواسکلروز می تواند باعث کاهش شنوایی خفیف تا شدید و به ندرت ناشنوایی کامل شود. شنوایی اغلب طی ماه ها تا سال ها بدتر می شود و با بی توجهی شدیدتر می شود. گاهی اوقات استفاده از سمعک و جراحی می تواند به درمان موفقیت آمیز این بیماری کمک کند. به طور معمول، 80 تا 90 درصد افرادی که تحت عمل جراحی قرار می گیرند، بهبود می یابند. بعضی اوقات اتواسکلروز به گوش داخلی سرایت می کند و باعث کم شنوایی می شود که با جراحی قابل بهبود نیست. از راه های درمان بیماری اتواسکلروز گوش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1.استفاده از سمعک

اولین روش برای درمان اتواسکلروز استفاده از سمعک است. سمعک ابزاری است که حجم صدای ورودی به گوش را افزایش می دهد و به افراد کمک می کند صداها را واضح تر بشنوند. امروزه سمعک ها بسیار کوچک طراحی شده اند و در داخل گوش قرار می گیرند و در هنگام استفاده اصلا قابل مشاهده نیستند.

2.جراحی

اگر به دلایلی نمی خواهید از سمعک استفاده کنید یا اگر به راه حل درمانی موثرتری نیاز دارید، می توانید جراحی استاپدکتومی را در نظر بگیرید. استاپدکتومی یک عمل جراحی است که تحت بیهوشی عمومی و بی حسی موضعی انجام می شود. در این جراحی برشی در مجرای گوش یا گاهی در بالا یا جلوی گوش ایجاد می شود. سپس جراح مقداری از استخوان رکابی گوش را برمی دارد و یک ایمپلنت پلاستیکی یا فلزی در گوش قرار می دهد. این ایمپلنت گوش صدا را از استخوان های باقی مانده به گوش داخلی منتقل می کند. عد از عمل فرد می تواند همان روز یا روز بعد به خانه برود. جراحی استاپدکتومی یک روش ساده است که معمولاً نتیجه موفقیت آمیزی دارد.

✅جمع بندی

اتواسکلروز به عنوان بیماری سخت گوش نیز شناخته می شود. درمان نابهنگام اتواسکلروز منجر به عوارض جبران ناپذیری می شود. به همین دلیل مراجعه به پزشک پس از مشاهده علائم این بیماری یکی از مهمترین موارد است. جراحی گوش می تواند شنوایی را تا حد زیادی بازیابی کند. اگر شما یا نزدیکانتان دچار اتواسکلروز هستید؛ در اکثر اوقات، اتواسکلروز هنگامی فرد را مبتلا می‌کند که یکی از استخوان‌های ریز و ظریف موجود در گوش میانی، در اکثر موارد استخوانی با نام استیپس، در جای خود ثابت می‌ماند و نمی‌تواند هیچ حرکتی انجام دهد. اگر به این بیماری مبتلا هستید، در مورد علائم و روش های درمانی خود در قسمت نظرات به ما بگویید.