درمان اختلال پردازش شنوایی APD چیست؟
درمان اختلالات پردازش شنوایی و کم شنوایی با مشاوره و تشخیص زودهنگام بسیارامیدوار کننده خواهد بود. بنابراین لازم است وجود علائم پرخطر شناسایی شود و با راهکارهای موثر از پیشرفت و تداوم عوارض جلوگیری شود. البته هر گونه نقص و اختلال در سلامت شنوایی هزینه ها و ناتوانی جدیدی را به همراه دارد، پس با بهانه های واهی کسب آگاهی را به تاخیر نیندازید. در اختلال پردازش شنوایی، مغز در پردازش صداها مشکل دارد. افراد مبتلا به این بیماری که به عنوان اختلال پردازش شنوایی مرکزی (CAPD) نیز شناخته می شود، نمی توانند آنچه را که می شنوند به خوبی دیگران درک کنند. علائم این بیماری می تواند در هر سنی ظاهر شود. علائم اولیه در بیشتر موارد در کودکان و در سنین مدرسه ظاهر می شود. 3 تا 5 درصد کودکان در سنین مدرسه از این بیماری رنج می برند. این بیماری در مردان بیشتر از زنان است. این اختلال شنوایی می تواند منجر به تاخیر در یادگیری گردد. بنابراین، کودکان مبتلا به اختلالات پردازش شنوایی ممکن است در مدرسه و یادگیری به کمک نیاز داشته باشند.
اختلال پردازش شنوایی (APD) چیست؟
افراد مبتلا به اختلال پردازش شنوایی (APD) در شنیدن کلمات با هجاهای نزدیک مشکل دارند. مثلاً می گویید: «سیر شدم» اما چیزی که فرد مورد نظر می شنود این است: «پیر شدم»! این اختلال مخصوصاً برای کودکان در مدرسه آزاردهنده خواهد بود و در صورت تشخیص اشتباه، متأسفانه به عنوان تنبلی یا کودن بودن کودک تعبیر می شود و آسیب های جبران ناپذیری به بار می آورد. اختلال پردازش شنوایی به معنای کم شنوایی یا ناتوانی یادگیری نیست. این اختلال به این معنی است که مغز صداها را به طور طبیعی پردازش نمی کند. فرد مبتلا مشکلی در درک مفهوم کلمات ندارد؛ بلکه کلمه را به درستی نمیشنود. اختلالات پردازش شنوایی می تواند بر نحوه صحبت کردن، توانایی خواندن و نوشتن و تلفظ کلمات تأثیر بگذارد. هنگام صحبت کردن، فرد مبتلا انتهای کلمات را نمی گوید یا حروف مشابه را جابهجا میگوید. برای این افراد صحبت کردن با دیگران بسیار مشکل است. چون نمی توانند حرف های دیگران را به درستی بشنوند.
تشخیص اختلال پردازش شنوایی
اگر فکر می کنید که کودک شما هنگام صحبت کردن دیگران در شنیدن یا درک کلمات مشکل دارد، شنوایی شناس باید کودک شما را ارزیابی کند. فقط متخصص شنوایی میتواند اختلال پردازش شنوایی (APD) را تشخیص دهد. شنوایی شناسان به دنبال پنج زمینه اصلی مشکل در کودکان مبتلا به APD هستند:
مشکلات شنوایی در حضور صدای زمینه
اگر محیط پر سر و صدا باشد، کودک نمی تواند تمرکز کند. مثل کلاس های پر سر و صدا در مدارس.
مشکلات حافظه شنیداری
این زمانی اتفاق می افتد که کودک در به خاطر سپردن اطلاعاتی مانند دستورالعمل ها، فهرست ها یا خواندن مطالب مشکل دارد. این میتواند فوری باشد و یا به تاخیر افتاد.
مشکلات تمایز شنوایی
این زمانی است که کودک در شنیدن تفاوت بین صداها یا صداهای مشابه مشکل دارد. این می تواند بر خواندن، صحبت کردن و نوشتن تأثیر بگذارد.
مشکلات توجه شنوایی
این زمانی اتفاق می افتد که کودک نمی تواند به اندازه کافی تمرکز کند و گوش کند تا یک کار یا نیاز را به سرانجام برساند. کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی مرکزی در حفظ توجه مشکل دارند، اگرچه سلامت، انگیزه و نگرش نیز ممکن است نقش داشته باشند.
مشکلات انسجام شنوایی
در این مورد، وظایف گوش دادن در سطوح قبلی مشکل دارند. مهارتهای همکاری شنیداری، مانند استنتاج از مکالمات، حل پازل، یا درک مسائل ریاضی کلامی، به سطح بالایی از پردازش شنیداری و زبان نیاز دارد. این مهارت زمانی بهتر توسعه می یابد که سایر مهارت ها (سطوح 1-4 بالا) سالم باشند و مشکلی نداشته باشند.
درمان اختلال پردازش شنوایی APD
اختلال پردازش شنوایی به عنوان یک اختلال مادام العمر شناخته می شود. با این حال، این بدان معنا نیست که این بیماری قابل درمان نیست. در واقع باید اختلال پردازش شنوایی – به خصوص اگر مادرزادی و مرتبط با ساختار مغز کودک باشد را غیر قابل درمان دانست. اما ما میتوانیم با آموزش مهارتهای خاصی برای سازماندهی اطلاعات شنیداری در مغز به کودکان مبتلا به این اختلال کمک کنیم. از طرفی باید امکانات ویژه ای را در کلاس ها، محل کار و منازل این افراد فراهم کنیم تا بهتر بشنوند. به عنوان مثال صداهایی که به گوش این افراد میرسد باید شمردهتر و بلندتر باشد و تغییر لحن زیادی نداشته باشد. بنابراین والدین باید ابتدا در تشخیص بیماری فرزند خود کوشا باشند و پس از تایید این بیماری، معلمان و مسئولان مدرسه را از بیماری فرزند خود مطلع کنند، مثلا معلمان بتوانند با این کودک به نحو مناسب صحبت کنند.
مداخلات درمانی مانند یادگیری مهارت های گوش دادن می تواند به افراد مبتلا به APD در هر سنی کمک کند. اما محققان بر این باورند که به دلیل انعطاف پذیری ساختار مغز کودکان و نوجوانان، بهتر است درمان در آن سن شروع شود. زیرا ذهن، در زمان کودکی و نوجوانی بهتر میتواند با آموزشهای ما سازگار گردد و تغییرات مورد نظر ما را بپذیرد.
“تربیت شنوایی” به افراد مبتلا به APD امکان انجام تمرینات مختلف را می دهد. این تمرینات کمبودهای ذهنی خاصی را در افراد جبران می کند. روند درمان ممکن است شامل آموزش مستقیم یک به یک، مانند گفتار درمانی باشد، یا ممکن است با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری خاص، مانند Fast Word و Earobics انجام شود. با این حال، روش های مورد استفاده در این درمان شامل موارد زیر است:
- کودک را در اتاق مخصوصی قرار می دهند و صداهایی برای او پخش می شود. این صداها به روشی کنترل شده و هوشمند با هم تداخل دارند. از این روش برای تقویت مسیرهای صداهایی که با یکدیگر متفاوت هستند (مانند صدای پس زمینه و پیش زمینه) استفاده می شود.
- آموزش واجهایی که صدای مشابه دارند( خروجی مشترک دارند، مانند “پ” و “ب”)، با نشان دادن شکل نوشتاری این واجها و تلفظ همزمان آنها برای کودک و تکرار این اتفاق.
- شناسایی موقعیت و جهت صداها با قرار دادن کودک در محلی که صداها از جهات و فواصل مختلف به او می رسد.
- انجام بازیهای شنیداری
این برنامه های درمانی باید به طور منظم و در جلسات متعدد انجام شود. تعداد این جلسات متفاوت است، اما بسیاری از پزشکان حدود چهار بار در هفته این کودکان را می بینند و هر بار تا نیم ساعت طول می کشد. طولانی شدن زمان تمرین، ذهن را خسته می کند و علاوه بر کاهش کیفیت یادگیری کودک، انگیزه او را برای ادامه درمان کاهش می دهد. بنابراین باید تا حد امکان زمان هر جلسه کاهش و تعداد آن افزایش یابد.