هیدروپس اندولنفاتیک چیست؟
هیدروپس اندولنفاتیک نوعی اختلال گوش داخلی است که می تواند باعث سرگیجه و وزوز گوش شود. در زبان انگلیسی نام این بیماری Endolymphatic hydrops است. تورم مایع حلزونی گوش یا هیدروپس اندولنفاتیک، اختلال سیستم تعادلی وستیولار است. گوش میانی با مایعی به نام اندولنف پر شده است. به نظر می رسد نوسانات و تجمع غیر طبیعی مایع اندولنفاتیک در حلزون یا سیستم متعادل کننده گوش داخلی یا هر دو، منبع هیدروپس اندولنفاتیک باشند. هیدروپس اندولنفاتیک یا بیماری منیر زمانی رخ می دهد که به دلیل مشکلات و ناهماهنگی در مایع اندولنفاتیک گوش، حلزون گوش و سیستم تعادلی گوش درگیر میشوند. در این مقاله به شرح و بررسی هیدروپس اندولنفاتیک، علل، علائم و درمان آن می پردازیم. پس تا انتهای با وبسایت دکتر فرامرز معماری همراه باشید.
هیدروپس آندولنفاتیک چیست؟
این بیماری در گوش داخلی رخ می دهد. این بیماری می تواند هم قسمت شنوایی گوش داخلی، یعنی حلزون گوش و هم سیستم تعادلی گوش داخلی را تحت تاثیر قرار دهد. بیشتر متخصصان علت بروز این بیماری را انحرافات و اختلالات مایع اندولنفاتیک گوش داخلی می دانند. برخی از نمونه های ناهنجاری در مایع اندولنف به شرح زیر است:
- تغییر در حجم مایع آندولنف
- تغییر در ترکیب مایع اندولنف
- نوسانات در فشار مایع آندولنف
گاهی اوقات مخلوطی از چنین تغییراتی می تواند باعث هیدروپس اندولنفاتیک شود. در یک فرد سالم، حجم مایع اندولنف ثابت است. میزان تولید این مایع برابر با میزان جذب آن است. همچنین، ترکیب مایع اندولنف در وضعیت سلامت گوش ثابت می ماند. به عبارت دیگر معمولاً غلظت موادی مانند سدیم، کلر، پتاسیم و سایر مواد محلول در مایع اندولنف تغییر چندانی نمی کند. خاطرنشان می شود که سلول های حساس به شنوایی واقع در گوش داخلی در مایع اندولنفاتیک غوطه ور هستند. خواص مایع اندولنفاتیک نقش مهمی در عملکرد طبیعی سلول های مویی دارد. در گوش داخلی مبتلا به هیدروپس اندولنفاتیک، تغییر مختصات مایع اندولنف باعث بیماری و علائم مرتبط می شود. به نظر می رسد در بیماران مبتلا به این بیماری، حجم و ترکیب مایع اندولنفاتیک دیگر ثابت نیست و با تغییرات خون و سایر مایعات بدن، مایع اندولنفاتیک دستخوش تغییرات ناخوشایندی می شود.
انواع هیدروپس اندولنفاتیک
- هیدروپس اندولنفاتیک اولیه: هیدروپس اندولنفاتیک اولیه به طور خود به خود رخ می دهد و اغلب با سرگیجه همراه است.
- هیدروپس اندولنفاتیک ثانویه: اگر این حالت پس از تصادف یا آسیب به سر بیمار رخ دهد، به آن هیدروپس اندولنفاتیک ثانویه می گویند. بیماری های خودایمنی نیز می توانند باعث ایجاد هیدروپس اندولنفاتیک ثانویه شوند.
علائم بیماری هیدروپس آندولنفاتیک ثانویه
این بیماری می تواند علائم زیادی داشته باشد. هر بیمار ممکن است یک یا چند علامت و نشانه بیماری را نشان دهد. در زیر علائم و نشانه های هیدروپس اندولنفاتیک ثانویه آورده شده است:
- احساس فشار یا احساس پری در گوش
- تینیتوس یا وزوز گوش
- کم شنوایی یا ناشنوایی
- منگی و سرگیجه
- ناتوانی در حفظ تعادل
روشهای درمان بیماری هیدروپس اندولنفاتیک
اکثر بیماران با درمان دارویی بهبود می یابند، اما اگر درمان دارویی برای بیمار موثر نباشد، آنتی بیوتیک هایی مانند آمینوگلیکوزید وستیبولوتوکسیک به گوش میانی بیمار تزریق می شود. در برخی موارد نیز متخصص گوش و حلق و بینی داروهای ضد تهوع و ضد سرگیجه را تجویز می کند. زمانی که علائم بیمار شدید باشد، جراحی برای درمان بیماری انجام می شود.
بهبودی پس از جراحی هیدروپس اندولنفاتیک
ممکن است بعد از این فرایند احساس درد کنید. اگر داروی ضد درد موثر نبود، به پزشک خود اطلاع دهید. اکثر بیماران روز بعد از جراحی می توانند به سر کار بازگردند. جراحی کیسه اندولنفاتیک شنوایی را بهبود نمی بخشد و شنوایی در بیماران مبتلا به هیدروپس پس از جراحی بهبود نمی یابد. این عمل با کاهش حملات سرگیجه ، در تعدادی از بیماران سبب کاهش پیشرفت بیماری می شود. درجه بهبود شنوایی برای بیماران مختلف متفاوت است. هیچ روش جراحی جز قطع عصب تعادلی ، در کنترل نهایی سرگیجه موثر نیست. اثرات جراحی از بیمار به بیمار دیگر متفاوت است. با توجه به روش های مختلف، جراح ابتدا از روش های ساده ای برای کنترل هیدروپس استفاده می کند، مانند نوشیدن آب زیاد، دارو، تزریق در گوش ( تزریق کورتیکواستروئید و در مرحله بعد تزریق آمینوگلیکوزید).
در صورت عدم پاسخ به درمان، جراح روش های جراحی را انتخاب می کند. اولین روش انتخابی روش کم تهاجمی باز کردن کیسه اندولنفاتیک است و در صورت عدم پاسخ از روش قطع عصب تعادلی کمک می گیرد. قطع عصب تعادلی، روش تهاجمی کنترل سرگیجه است و در این روش درمان هیدروپس اندولنفاتیک با قطع عصب تعادلی، سیگنال هایی که گوش به مغز می فرستد، کاملا قطع می شود.
روشهای تشخیص بیماری هیدروپس اندولنفاتیک
پس از معاینه یک متخصص مغز و اعصاب یا متخصص گوش و حلق و بینی، بیماری را با استفاده از روش های زیر تشخیص می دهد:
1.تست شنوایی
برای تعیین میزان آسیب به گوش بیمار، پزشک از آزمایش شنوایی سنجی استفاده می کند. در این آزمایش هدفون در گوش بیمار قرار می گیرد و از او خواسته می شود صدایی را که می شنود تلفظ کند.
2.تست الکتروکوکلئوگرافی
در این آزمایش با ایجاد صداها در گوش فرد، سیگنال عصبی ایجاد شده در عصب هشتم جمجمه ای ثبت می شود. بررسی این امواج به تسخیص کارکرد گوش کمک میکند.
3.آزمایش ومپ
این تست برای اندازه گیری حساسیت گوش داخلی به صداهای بلند استفاده می شود.
هیدروپس اندولنفاتیک یا بیماری منیر نوعی بیماری گوش داخلی است که به دلیل عدم تعادل در مایع اندولنف گوش رخ می دهد و می تواند باعث مشکلاتی مانند سرگیجه یا کاهش شنوایی شود.